Hoe uit ik mijn gevoelens en hoe bevorder ik daarmee mijn relatie?

Gevoelens hebben we allemaal. Of we nu man zijn of vrouw, homo of lesbisch. Wij zijn mens en het is menselijk om gevoelens te hebben. Mannen hebben doorgaans meer problemen met het tonen van hun gevoelens dan vrouwen. Een van de oorzaken is dat ze al als klein jongetje leren zich vooral ‘groot’ te houden, want zieligdoenerij hoort nu eenmaal niet in het beeld wat vrouwen van mannen hebben.

Voor een vrouw hoort een man een beschermende rol te hebben. Hij zou groot, knap, wijs en vooral ook een persoon moeten zijn die controle heeft over zijn emoties. Zo zien vrouwen mannen het liefst, en mannen weten dat ook.

Toch zou het mannen erg goed lukken om met hun emoties om te kunnen gaan, als ze maar weten hoe. Het is nooit de bedoeling bij het uiten van gevoelens om de partner te kwetsen. Dit veroorzaak namelijk verwijdering in de relatie.

Maar worden gevoelens geuit op een veilige manier, dan kan er verbinding met de partner ontstaan. Weten hoe je op een tactische manier je gevoelens kunt uiten en je hart kunt openen voor je partner is essentieel voor de ontwikkeling van een liefdevolle harmonieuze relatie.

Als je je gevoelens deelt met je partner dan heb je het over situaties die die gevoelens veroorzaakt hebben. Op die manier kun je samen met je partner uitzoeken wat je eraan kunt doen. Ook als negatieve gevoelens niet uitgeproken worden dan worden de problemen alleen maar groter.

Je gevoelens uiten tegenover je partner is een vaardigheid die je jezelf kunt eigenmaken aan de hand van wat oefeningen. Bij het delen van je gevoelens met je partner staat voorop dat er geen van de gesprekspartners mag worden gekwetst of vernederd.

Hoe uit je je gevoelens op een veilige manier?

Als je op een effectieve manier gevoelens met elkaar wilt delen, dan kun je het beste beginnen met deze 3 woorden “Ik voel me…” en kun je vervolgens aangeven wat voor soort gevoelens het zijn. Bijvoorbeeld ‘verward, blij of juist uitgeput’

Als je het moeilijk vindt om woorden te vinden, denk dan aan de basisgevoelens als : boos, verdrietig, blij of angstig.

Wat is de grootste fout die mensen vaak maken als ze hun gevoelens willen delen?

Het gebeurt helaas maar al te vaak dat partners beginnen met de woorden “Door jou word ik/voel ik me…, ” wat uiteraard verkeerd is. Immers, je begint al met een verwijzing naar wat de ander veroorzaakt bij jou. En zo creëer je een onveilige sfeer.

Ik hoor het zo vaak, en dat is niet omdat ik vaak te maken heb met ‘slechte mensen’ , maar meer omdat die mensen zich niet bewust zijn van het feit dat die woorden vaak uitnodigen tot het maken van ruzie en dat het doel is om de ander te kwetsen.

Hoe komt het dat die ene zin “Jij maakt me…” of “ Door jou word ik…/ voel ik me….” leidt tot een onveilige sfeer?

Hier zijn 5 redenen waarom deze manier van communiceren verbannen moet worden.

Zodra je inziet dat deze zin contra productief werkt, zul je hopelijk ook meer open staan om andere manieren van communiceren aan te leren die veel effectiever zijn.

Probleem #1: “Je maakt me….Je zorgt ervoor dat ik…” is feitelijk al een veroordeling, een vaststelling dat de ander niet deugt en is beslist geen weergave van jouw gevoelens.

Het uitdrukken van gevoelens, en vooral kwetsbare gevoelens zoals verdriet, verwardheid of angst en bezorgdheid, stimuleert het empathisch vermogen van de gesprekspartner . Dit in tegenstelling tot het uiten van veroordelingen, het aanwijzen van contrasten, verdedigend gedrag en een vijandige houding.

Vergelijk de volgende zinnen van gevoelsuitdrukkingen maar. Welke van deze zinnen zou je het liefst willen horen?.

Categorie A:“ “Ik voel me ongemakkelijk.” “Ik voel me verdrietig” “Ik voel me stom”

Categorie B: “door jou voel ik me ongemakkelijk.” “je maakt me verdrietig.” “je zorgt ervoor dat ik me stom voel”

Voel je het verschil? Als niet, lees ze dan nog een keer, en laat het effect goed tot je doordringen.

Probleem #2: door “Je maakt me……” te zeggen stel je jezelf in een zwakke positie

Als je zegt “Je frustreert me” tegen je partner, dan leg je de verantwoordelijkheid bij je partner. Je zegt als het ware “jij moet er maar voor zorgen dat ik die negatieve gevoelens niet meer heb”. Daarmee laat je zien dat je de kracht niet hebt om er zelf iets aan te doen om je beter te voelen. Het maakt een hulpeloos slachtoffer van je. Je partner zal zich schuldig voelen alleen omdat jij jezelf de kracht hebt ontnomen er zelf iets aan te doen.

Zeg je daarentegen, “Ik voel me gefrustreerd en ik zou zo graag…. maar hoe kan ik….” dan beschrijf je op een subjectieve manier hoe je je voelt. Je geeft aan dat je je bewust bent van die gevoelens en daarmee ook de mogelijkheid aantoont dat je er iets aan wil en kan doen. Misschien voel je je gefrustreerd omdat je moe bent, hongerig over overwerkt. Misschien komt het door een moeilijke situatie waar je goed over na moet denken hoe je die zou kunnen oplossen.

Als je begint met de ik-boodschap en de zin “Ik voel me…” dan straal je daarmee veel meer kracht mee uit, omdat je laat zien dat je je focus legt op je eigen dilemma en het vinden van oplossingen.

Probleem #3: “Je maakt me…” is een uitnodiging voor de partner om zich te verdedigen.

Deze zin is provocerend omdat het lijkt alsof je de ander wilt aanvallen, een vaststelling dat de ander iets slecht doet zodat jij je slecht voelt. Dit zal onherroepelijk tot een conflict leiden.

Hier een voorbeeld:

Ellen: “Door jou voel ik me onaantrekkelijk. Je geeft me nooit een compliment”

Tom: “Waardoor zou dat nou komen denk je zelf? Je geeft me het gevoel dat ik een verschrikkelijke echtgenoot ben ….”

Als Tom Ellen aanhoort met “Door jou voel ik me ” schiet hij meteen in de verdediging en kan hij niet meer naar haar luisteren.

Als Ellen daarentegen zou beginnen met te zeggen “Ik voel me onaantrekkelijk” dan zou het gesprek heel anders verlopen.

Ellen: “Ik voel me onaantrekkelijk. Als ik nooit complimenten krijg denk ik dat je me niet meer mooi vindt”

Tom: “Ik vind het heel erg dat je dat denk, want ik vind je juist fantastisch. Misschien komt het omdat ik gewend ben geraakt aan je schoonheid. Ik zou je inderdaad meer hadden kunnen complimenteren, maar ik denk dat ik door alle drukte dat gewoon compleet vergeet Sorry schat, maar zo bedoel ik het echt niet”

Ellen: “Ik ben zo blij dat we hierover kunnen praten. Ik voel me al beter, gewoon door te weten wat je denkt, maar ook vraag ik me af hoe ik zo opeens tot die gevoelens kom”

Door te beginnen met “Ik voel me…” wordt Tom gestimuleerd om zich in haar positie te verplaatsen.

Probleem #4: “Je maakt me ….” is gebaseerd op onbegrip voor de oorzaak van de gevoelens

Wat is nu uiteindelijk bepalend voor de reactie van je partner? Het is in feite de combinatie van hoe en wat jij zegt of doet én de subjectieve interpretatie van je partner.

Bijvoorbeeld, wanneer jij probeert je partner aan het lachen te krijgen, verwacht je dat je partner ook lacht. Maar hij of zij kan ook verveeld of gefrustreerd reageren, of juist met heel veel toewijding en affectie. Dit heeft dan ook weer invloed op jouw reactie. Zo hebben jullie beiden evenveel invloed op hoe de communicatie verloopt. Hoe jouw partner reageert op wat jij zegt of doet is helemaal afhankelijk van hoe je de dingen zegt of doet, maar de reacties van je partner heeft ook weer invloed op jouw manier van reageren.

Probleem #5: “Je maakt me…” is gericht op je partner, en haalt de verantwoordelijkheid weg bij jezelf .

“Je maakt me …” gevolgd door negatieve emoties zorgt ervoor dat je kritiek gaat uiten op je partner. Het is veel beter als je e.e.a. zo formuleert alsof je bezig bent jezelf te ontdekken “Ik voel me…en ik denkt dat het komt omdat ik….” geeft aan dat je nadenkt over je eigen gevoelens en waar ze vandaan komen.

Bijvoorbeeld:”ik voel me eenzaam als je ’s avonds weg bent. Misschien moet ik naar manieren zoeken om mijn tijd zo in te delen dat ik me minder eenzaam voel zonder jou”

Terug naar de vraag “hoe kan ik mijn gevoelens uiten”. Hier is een leidraad in stappen

Neem eerst even pauze en bepaal wat je voelt, zoek naar een woord dat die gevoelens goed weergeeft

Als de uitkomst is “boos”, probeer eerst af te koelen voordat je begint te praten. Bedenk dan een ander woord, dat iets meer kwetsbaarheid uitdrukt, bijvoorbeeld “verdrietig” of “angstig” .

Als je dergelijke woorden gebruikt dan zul veel meer kans hebben dat je gehoord zult worden.

Zorg dat de toon van je stem vriendelijk en rustig klinkt. Als er woede door je stem klinkt dan zal het geen effect hebben.

Begin met de woorden “Ik voel….” “Ik voelde me …” of “Ik heb me altijd…gevoeld” . Leg de oorzaak van het gevoel uit. Een goed begin is bijvoorbeeld “ik vraag me af of het komt door…..”

Als je er behoefte aan hebt om de rol van je partner te benoemen in dat gevoel, zeg dan “toen je….” zoals in “toen je vannacht zo laat thuis kwam voelde ik me heel bang” ga door met “misschien is het wel omdat…..” en dan heb je de eerste stap gezet om gehoord te worden en een goed gesprek op gang te zetten.

Het uiteindelijke resultaat van het constructief uiten van gevoelens

Het gaat er dus om op welke manier je je gevoelens uitdrukt want dat heeft gevolgen voor de mate waarop er naar je geluisterd wordt.

Natuurlijk heeft ook je partner invloed op het verloop van het gesprek. Narcistisch ingestelde mensen bijvoorbeeld kunnen geirriteerd raken wanneer hun partner zich kwetsbaar opstelt. Gelukkig kom je deze mensen zelden tegen.

Als je leert op deze manier je gevoelens te uiten dan zal dat zeer zeker je relatie verbeteren. Jullie zullen zich veel meer tot elkaar aangetrokken voelen.

“Intimiteit” is afkomstig van het latijnse woord “intima” dat gevoelig, kwetsbaar lichaamsweefsel betekent. Deel je je intieme gevoelens met je partner, dan zul je kunnen rekenen op een liefdevolle en duurzame relatie.