Traumabinding: waarom je niet loskomt van je ex, terwijl je hart wel beter weet

Je weet dat het niet goed voor je is. En toch blijf je teruggaan. Of je blijft hopen. Of je blijft twijfelen. Als je jezelf hierin herkent, dan is dit artikel over traumabinding voor jou.

Niet om je te veroordelen, maar om je te helpen begrijpen. Want wat jij ervaart, is niet zwakte. Het heeft een naam: traumabinding.

Wat is traumabinding?

Traumabinding is een sterke, emotionele verstrikking tussen jou en iemand die je niet goed behandelt — vaak zelfs iemand die je beschadigt. Het voelt intens, verslavend, als ware liefde. Maar het is gebaseerd op angst, verwarring en gemis. Niet op veiligheid.

Het verschil tussen liefde en traumabinding

Liefde geeft rust. Traumabinding geeft spanning.
Liefde voelt als thuiskomen. Traumabinding voelt als overleven.

Soms denk je: “Misschien is het toch echte liefde.”
Maar als je eerlijk bent, gaat het niet over liefde. Het gaat over hoop. Over herinneringen aan hoe het ooit was. Of zou kunnen zijn.

Ik zie dit vaak in mijn praktijk. Mensen zeggen dan: “Maar we waren zó verbonden.” Of: “Hij kent mij als geen ander.” En tegelijkertijd voelen ze zich uitgeput, onveilig, afhankelijk. Dat ís de paradox van traumabinding.

Waarom het niet alleen om ‘toxic’ gaat

Het woord ‘toxische relatie’ wordt vaak gebruikt. Maar niet elke traumabond is openlijk destructief. Soms is het juist de verwarring, het warme begin, de diepe verbondenheid in het begin die het zo complex maakt. De ander is niet continu een ‘narcist’. Maar het patroon dat jullie samen vormen, wél.

Hoe ontstaat traumabinding?

Traumabinding ontstaat meestal niet in de volwassenheid, maar vindt zijn wortels in je jeugd. In hoe jij liefde hebt leren kennen.

Vaak is het een onbewust patroon waarin je jezelf verliest, terwijl je denkt dat je juist iets kostbaars probeert te redden.

Het kind dat de dader wil redden

Misschien had je ouders die emotioneel onbereikbaar, grillig of afwezig waren. Als kind leerde je dan: liefde is iets waar je hard je best voor moet doen.

Je innerlijke kind is blijven hopen dat iemand ooit alsnog helemaal voor jou zou kiezen. In je relaties nu, blijf je kloppen op een deur die nooit echt open zal gaan.

"Als ik maar lief genoeg ben, dan kiest hij écht voor mij."

Dat is geen volwassen verlangen. Dat is het kind in jou dat alsnog gezien wil worden. En dat kind stuurt vaak je gedrag — totdat je hem of haar liefdevol opmerkt en leert begrenzen.

Angst en beloning: de rol van je zenuwstelsel

Je zenuwstelsel speelt een grote rol in dit proces. Je lichaam leert: op onvoorspelbare liefde moet ik alert blijven. De stressreactie (vechten, vluchten of bevriezen) raakt verweven met wat je denkt dat liefde is. Zo ontstaat een koppeling tussen emotionele spanning en hechting.

Ik zal een casus uit mijn praktijk met je delen:

Casus: Lonneke

Lonneke groeide op met een moeder die veel huilde, schommelde tussen afwijzing en overbescherming. In haar latere relaties voelde ze zich verantwoordelijk voor het geluk van de ander. Ze bleef in een relatie waarin ze gekleineerd werd — en toch dacht ze: als ik wegga, dan breek ik hem.

In de sessies werkten we met delenwerk en hypnose. Het moment dat ze zei: “Ik mag kiezen voor mij, ook als de ander daar verdriet van heeft”, brak de cyclus.

Hoe traumabinding voelt in je lichaam

Je zenuwstelsel weet het vaak eerder dan jij. Je voelt het in je buik, je ademhaling, je hartslag. Je lichaam reageert met spanning, alertheid of juist verdoving — en dat allemaal bij een partner die je ook liefdevol aankijkt.

Ik wil graag nog een andere casus met je delen. Weer een vrouw overigens die we voor het gemak even Laura noemen, maar natuurlijk is het niet zo dat deze gevoelens alleen bij vrouwen worden gevoeld. In tegendeel zelfs.

Ik krijg ook heel veel mannen in mijn praktijk die op dezelfde manier worstelen in hun relaties maar die zich wel vaak minder bewust zijn van de sensaties in hun lichaam. Verderop in dit artikel bespreek ik een casus met een man die we hier Peter noemen.

Casus: Laura

Laura vertelde me: “Als hij binnenkomt, voel ik direct dat ik ‘aan’ sta. Niet ontspannen. Gewoon alert. Alsof ik me al voorbereid op wat er gaat komen.”

Laura was niet dom. Ze was niet emotioneel instabiel. Ze was getraind, onbewust, om te scannen of de situatie veilig was. Net als vroeger thuis.

Lichaamswerk hielp haar om dit patroon te doorbreken. Niet door erover te praten, maar door haar lichaam veiligheid te leren voelen — ook als er geen controle is. We werkten met visualisatie, ademtechniek en aanrakingsoefeningen (zoals Havening) om haar systeem te kalmeren.

Waarom loskomen van traumabinding vaak zó moeilijk is

Loslaten klinkt logisch. Maar bij traumabinding is je brein verslaafd aan het patroon van aantrekken en afstoten. En daartussen zitten steeds kleine pieken van ‘liefde’, van bevestiging — die aanvoelen als verlichting.

Je lichaam herkent het als beloning. Je hersenen maken dopamine en oxytocine aan. En daardoor voelt het alsof je leven leeg is zonder de ander. Zelfs als die persoon jou kapotmaakt.

Casus: Peter

Peter zat gevangen in een cyclus van hoop. Zijn ex wisselde warmte af met stilte. Elke keer als ze weer toenadering zocht, voelde hij opluchting. Zijn zenuwstelsel beloonde dat. Maar het bleef een cyclus van zelfverlies.

Pas toen we werkten met hypnose en delenwerk, kon hij komen bij het inzicht: “Ik kan voelen dat ik mijn eigen rustpunt ben.”

Toen hij eindelijk besloot afstand te nemen, kreeg hij een bericht van haar dat hem weer aan het twijfelen bracht. We bespraken in de sessie hoe dit bericht hem terugzette in zijn oude pijn: het gevoel dat hij altijd degene is die het ‘goed moet maken’.

Het spirituele sausje van traumabinding: de gevaarlijke romantisering

In de spirituele wereld hoor je vaak: alles is een spiegel. Of: je trekt aan wat je nodig hebt om te groeien. En ja, daar zit een kern van waarheid in. Maar het wordt gevaarlijk als je destructief gedrag gaat romantiseren.

“Hij triggert mijn schaduwkant”, zeggen mensen dan. Of: “Zij laat mij mijn pijn zien, dus ze is mijn zielsverbinding.”

Maar trauma is geen bestemming. Je hoeft niet in een brandend huis te blijven omdat het ‘je lessen brengt’. Je mag weglopen. Zelfs als je nog van iemand houdt.

Schaamte en fantasie: twee valkuilen bij traumabinding

Schaamte

Veel mensen voelen zich dom of zwak omdat ze niet loskomen. Ze zeggen: “Ik weet het wel, maar ik dóe het niet.”

Die schaamte (en veroordeling) maakt dat je het niet deelt, jezelf afsluit en steeds dieper wegzakt. Maar besef: jij doet precies wat je systeem geleerd heeft om te overleven. Je bent niet kapot. Je bent simpelweg 'geconditioneerd'.

Fantasie

Je brein idealiseert de mooie momenten. Je vergeet de pijn. Je herinnert je zijn stem, zijn lach, de warmte. En je denkt: misschien als ik nog één goed gesprek heb... dan komt het goed.

Dat is de hoop die jou vastbindt — niet de realiteit.

Herken de signalen van traumabinding

Je herkent je in één of meer van deze punten:

• Je denkt dagelijks aan je ex, dwangmatig
• Je zoekt constant contact of excuses om iets te sturen
• Je voelt een knoop in je maag als hij/zij niet reageert
• Je twijfelt continu aan je eigen waarneming
• Je schaamt je voor hoe vaak je bent teruggegaan
• Je rationaliseert: “zo erg was het ook weer niet”

Hoe verbreek je een traumabond

Een traumabond verbreken is geen lineair proces. Het is een innerlijke reis. Een diep herstel van wie jij bent zonder de blik van de ander. Het gaat niet alleen om afstand nemen, maar om jezelf terugvinden, stukje voor stukje.

Hieronder vind je een oprechte en haalbare route:

Stap 1: Erken dat het een traumabond is

Zolang je denkt dat het 'gewoon een moeilijke relatie' is, blijf je hopen en vechten. De eerste stap is het doorzien van het patroon. Geef woorden aan wat het écht is: een cyclus van aantrekken, afwijzen en emotionele verwarring. Dat is geen liefde. Dat is conditionering.

Stap 2: Stop met idealiseren

Veel mensen houden vast aan de goede momenten en vergeten de destructieve. Schrijf desnoods een lijst met alle pijnlijke feiten. Niet om in woede te blijven, maar om helderheid te creëren. Hoe vaker je jezelf voedt met realiteit, hoe minder grip de illusie krijgt.

Stap 3: Creëer afstand – fysiek én emotioneel

Als je nog contact blijft houden, zelfs incidenteel, blijft je systeem hopen. Dat verlengt de cyclus. Radiostilte is geen straf voor de ander — het is voeding voor jouw herstel. Blokkeer, verwijder, vermijd triggers. Niet uit haat, maar uit liefde voor jezelf.

Stap 4: Zorg voor jouw innerlijke kind

De angst, de hunkering, het schuldgevoel — het zijn allemaal stemmen van het gekwetste kind in jou. Die stem verdient geen afwijzing, maar zachte aandacht. Visualisaties, hypnose en regressiewerk kunnen enorm helpen om die delen van jou te troosten en te versterken.

Stap 5: Versterk je zelfbeeld en innerlijke structuur

Wie ben jij zonder deze relatie? Wat geeft je kracht, inspiratie, richting? Hoe meer je je identiteit losweekt van de ander, hoe meer je gaat bouwen aan je eigen fundament. Therapie, schrijven, lichaamswerk en bewuste routines geven vorm aan jouw herstel.

Stap 6: Leer omgaan met schuld, schaamte en terugval

Er zullen momenten komen waarop je je zwak voelt, twijfelt of terugvalt. Zie dat niet als falen, maar als deel van het proces. Schaam je niet voor je gevoelens. Spreek ze uit, deel ze met veilige mensen, en blijf opnieuw kiezen voor jezelf.

Stap 7: Creëer nieuwe veilige verbindingen

Traumabinding heelt niet in je eentje. Zoek verbinding met mensen bij wie je je veilig voelt — vrienden, therapeuten, lotgenoten. Niet om je leegte te vullen, maar om opnieuw te ervaren hoe gezonde nabijheid voelt.

Wat als je terugvalt of blijft verlangen?

Terugvallen in contact, verlangen, fantasieën of hoop is normaal bij traumabinding. Het is geen teken dat je dom of zwak bent. Het is een teken dat je zenuwstelsel nog steeds zoekt naar regulatie via de ander. Dat je oude hechtingswonden nog niet zijn gesloten. Dat je systeem verlangt naar iets wat ooit veiligheid beloofde — ook al was het die veiligheid nooit écht.

Hier het verhaal van Marc

Marc had eindelijk besloten om geen contact meer te zoeken met zijn ex. Ze had hem maandenlang warm en koud gehouden, en elke poging tot verbinding eindigde in verwijten of stilte. Na drie weken radiostilte voelde hij zich sterker… tot hij op een zondagavond ineens wél weer een appje stuurde: “Ik mis je. Kunnen we praten?” Daarna kwam de schaamte. “Waarom doe ik dit? Waarom laat ik me steeds weer verleiden?”

Een terugval betekent niet dat je terug bij af bent. Het betekent dat je systeem iets probeert op te lossen. Het zoekt verlichting van pijn, bevestiging van je waarde, of zelfs een moment van troost.

Als je dat leert herkennen, kun je een terugval gebruiken als ingang tot heling, in plaats van als reden tot zelfverwijt.

Vragen die je jezelf kunt stellen:

• Wat hoop ik te voelen als ik weer contact maak?
• Waar voel ik dit verlangen in mijn lichaam?
• Wat zou ik mezelf nu kunnen geven, in plaats van het buiten mezelf te zoeken?

De illusie van een 'closuregesprek'

Veel mensen die in een traumabond zitten blijven verlangen naar een afsluitend gesprek, een uitleg, een excuus, een ‘laatste moment’. Maar closure is zelden iets wat de ander je echt kan geven. Het is iets dat je jezelf mag schenken: door het erkennen van de realiteit, het doorvoelen van je rouw, en het terughalen van je kracht.

Je kunt je ex missen en tóch weten dat het niet klopt. Je kunt liefde voelen en tegelijk erkennen dat liefde alleen niet genoeg is. Verlangen naar de ander betekent niet dat je hem of haar weer in je leven moet laten. Het betekent dat er nog iets in jou is dat gezien, geheeld of getroost wil worden.

De stappen naar bevrijding

Ik heb je in dit artikel al wat suggesties gegeven hoe je een traumabond verbreekt. Hier nog een aantal tips die je op jezelf kunt toepassen om jezelf te bevrijden van een relatie die meer energie uit je haalt dan dat je er energie van krijgt.

1. Zie wat er écht gebeurt

Stop met geloven dat het liefde is. Zie het patroon. Noem het bij naam: traumabinding. Alleen dan kun je ruimte maken voor verandering.

2. Cold turkey loskomen

Echt, geen contact. Geen checken, geen verjaardagsberichtje, geen “ik dacht aan je.”
Laat je brein herstellen van de verslaving.

3. Innerlijk werk: het kind in jou ontmoeten

Je kunt pas echt loskomen als je het deel in jou erkent dat blijft hopen. Geef het aandacht. Begrens het. Word zelf de veilige volwassene die je toen nodig had.

4. Werk met je lichaam

Lichaamswerk, ademwerk, hypnotherapie, EMDR — het helpt je om oude pijn los te laten zonder eindeloos te praten. Je lichaam weet waar het vastzit.

5. Begrijp het systeem van je zenuwstelsel

Begrijp hoe jouw zenuwstelsel werkt. Leer herkennen wat ‘veilig’ voelt en wat ‘vertrouwd maar onveilig’ is. Werk aan het herprogrammeren van die automatische reacties.

6. Zoek begeleiding als het nodig is

Je hoeft dit niet alleen te doen. In mijn praktijk zie ik hoe krachtig het is als iemand voor het eerst echt gezien wordt in dit patroon. De opluchting. Het verdriet. En de beweging naar vrijheid.

Conclusie

Traumabinding is geen zwakte. Het is een oud verdedigingsmechanisme dat ooit functioneel was — en nu in de weg zit. Door het te herkennen, te begrijpen en eraan te werken, geef je jezelf de kans op echte liefde. Liefde die voedt, niet verteert.

En weet: loslaten is geen verraad aan je ex. Het is trouw zijn aan jezelf. Je mag jezelf bevrijden uit het verhaal waarin jij altijd degene bent die blijft hopen. En je mag een nieuw verhaal schrijven. Eentje waarin liefde niet langer overleven betekent — maar thuiskomen.